Olaberriko -Laborde izenarekin ere ezaguna- Zentral Hidroelektrikako presa arrainak ibaian gora egiteko gaindiezineko oztopoa da eta orain arte ez zuen dispositibo eraginkorrik.

Horregatik, eta 7 metrotik gorako jauzia duen presa delako, oso ohikoa ez den konponbidea jarri zen martxan: arrain esklusa bat.

Dispositibo hau martxan jarri zen apirilaren 15ean eta maiatzaren 23an lehendabizikoz irratiz markatutako izokin batek gainditu egin zuen. Izokin hau jatorri basatikoa da, 81 zentimetro luze eta 5,16 kiloko pisuarekin.

Datu hauek lortu ahal izan dira maiatzaren 16tik eta gaur arte 24 izokin heldu kontrolatu dira Oria ibaian dagoen Orbeldi harrapatze estazioan, 1997tik Gipuzkoako Foru Aldundiak kudeatua.

Han harrapatzen dira, euren datu biometrikoak erregistratzen dira eta jarraipen dispositiboak jartzen zaizkie. Horren ondoren, eskatu egiten dira eta euren jarraipena hasten da ibai-sarean zehar.

Horrela, ikertu daiteke Oria eta Leitzaran ibaietan gora izokin hauen migrazioa, baita ibai bietan dauden presa txikien igarobiderako dispositiboetako funtzionalitatea ebaluatu ere.

Izokin heldu hau igaro izana garrantzi bereziko albistea da, arrain esklusen diseinua ez delako oso ohikoa. Eta, era berean, euren funtzionamendu egokia erabakigarria da Leitzaran ibaian gora izokinak, amuarrainak eta beste espezie batzuek igaro daitezen.